AULA GLORIAE
czyli co się Przydażyło
niewydażonym tłómaczom
-
Ad Kalendas Graecas - Aby do pierwszego
-
Artaxerxi, regi Persarum, multi liberi erant, sed tres tantum iusto matrimonio suscepti - Artakserkses, król Persów, miał wiele książek, lecz z nakazu trzech żon wyrzucił wielką ich ilość
-
Castra ponere - Obóz pionierów
-
Comperi feminam in undecimo mense post mariti mortem peperisse - Dowiedziałem się, że kobieta urodziła na jedenastym stole
-
Cuius frater punitus est - Czyj syn jest Fenicjaninem
-
Cum duo faciunt idem, non est idem - Robić to z dwoma to nie jest to samo
-
Cursus honorum - Runda honorowa
-
Custodire quasi pupillam oculi sui - Zauważa się nawet okiem bliźniego swego
-
De mortuis aut bene aut nihil - 1) Z trupem albo dobrze, albo wcale 2) Nic nie zrobi zmarłemu dobrze
-
Demosthenes ait - Powiedział Domestos
-
Dimitte illis, non enim sciunt, quod faciunt - Przebacz im, że nie wiedzą, co czynią
-
Ego multos iam annos agrum colo - Ego cały już rok pole uprawia
-
Ei viro cum amico meo negotium est - Biada człowiekowi, który prowadzi interesy z moim przyjacielem
-
Eodem die - Eodem zmarł
-
Genius loci - Szalony geniusz
-
Hanc urbem (...) septimo mense cepi - To miasto (...) siódmym rozumem zdobyłem
-
Iam ante Homerum poetae fuisse putantur - Już przedtem sądzono, że Homer był poetą
-
Inter arma silent Musae - W czasie wojny cichną muchy
-
Ita vixi, ut frustra me natum esse existimem - Żyłem, bo błędnie sądziłem, że się urodziłem
-
Maximum remedium irae mora est - Najlepszym lekarstwem na gniew jest śmierć
-
Memento mori - Nie zapomnij umrzeć
-
Mihi desunt vires - Brak mi męża
-
Muta te! - Bądź cicho!
-
Natura horret vacuum - 1) Natura nie znosi próżniactwa 2) Natura nie znosi próżnych
-
Ne respicias mulierem alieni viri - Nie spoglądaj kobieto na cudzego męża
-
Oculus domini saginat equum - Pańskie oko tuczy się koniem
-
Orpheum poetam docet Aristoteles numquam fuisse - Poety Orfeusza nigdy nie uczył Arystoteles
-
Paulo post... - Pawłowi potem...
-
Primum non nocere - 1) Pierwszy raz nie szkodzi 2) Pierwsze nie szkodzi
-
Pro publico bono - Dla dobrej publiczności
-
Quo difficilius, eo honestius - Kto jest cięższy, idzie zacniej
-
Quid times? - 1) Co za czasy! 2) Która godzina?
-
Pueri Romani - Dzieci Romana
-
Sapientior me - Zrozum mnie
-
Sero venientibus ossa - Kości przybędą później
-
Sine causa - Bez domu
-
(Si rota defuerit) tu pede carpe viam - (Jeśli zbraknie koła) puszczaj wiatry i ruszaj w drogę
-
Socrates, ut fama est... - Sokrates, jak jest głodny...
-
Sol quantus sit, percipi non potest - Słońce jest tak wielkie, że nie można go złapać
-
Tale erat initium belli Troiani - Kostka do gry była początkiem wojny trojańskiej
-
Tempus fugit - Czas uciekać
-
Tertium non datur - 1) Trzeci raz nie dawaj 2) Trzy razy się nie daje
-
Tres faciunt collegium - Bardzo łatwe rady
-
Utinam dei omnia tibi dent! - Niech bogowie dadzą ci wszystkie zęby!
-
Verba volant, scripta manent - Słowa latają, pisarze pozostają
-
Verte! - 1) Odwrót! 2) Zawróć!
-
Vino pellite curas - Wino leczy skórę
-
XL naves - Bardzo duże okręty
-
Quod vere iustum et dignum, aequum et salutare - sprawiedliwie jest wiosną pozdrawiać i konia
-
Ora et labora - 1) Koniec pracy 2) Cuma na pracę 3) Praca i płaca
-
Agricolis miseris aut pauci aut nulli servi erant - Gospodynie domowe nie zwracają uwagi na albo biednych albo drobnych rolników
-
Vir locum ornat, non locus virum - Mąż mieszkanie ozdobił, nie mieszkanie mężów
-
Agricolae misero ager erat parvus - 1) Chłopiec obrabował biednego rolnika 2) Pole to drobni rolnicy niezadowoleni 3) Gospodarz nieszczęśliwy był mały
-
Honestam probi vitam agunt - 1) Uczciwe życie w pozycji pionowej 2) Żyć uczciwie stojąc prosto
-
Magna non semper sunt periculosa - Wciąż nie ma wielu uczniów
-
Refugium tibi amicisque quaerere potes - 1) Uciekał osłaniając flet 2) Schowaj i owiń flet 3) Szukaj schronienia tobie upragnionego i napoju magicznego
-
Paucas iam horas habes. Refugium tibi amicisque quaerere potes. Tum Aeneas ab oris Troiae fugit et novam patriam quaerit - Schronisko ubiera golenie i szuka potężnego, bez przerwy, zaraz macie godziny. Następnie Eneasz wstał z Troi, uciekł z nożycami szukać ojczyzyny
-
Aristippum, philosophum Graecum antiquum, et paucos amicos procella ad oram Rhodi insulae iacit - Arystyp, starożytny filozof grecki, to nieliczny ze zwolenników burzy rzuconej na brzeg wyspy Rodos
-
Tum Aeneas ab oris Troiae fugit et novam patriam quaerit - Wtedy Eneasz zrodził się / powstał z Troi i uciekł poszukiwać dziewięciu ojczyzn
-
Deo Optimo Maximo - 1) Największemu daję najlepiej 2) Bardzo dobre odświeżenie
-
Ibi Latinus pulchram filiam suam multasque divitias Troiano dat - Tam piękna córka Lawinia daje Trojaninowi i wielu innym
-
Hannibal ante portas - Hannibal bez spodni
-
Manibus suis fecit - Zrobił rękami świni
-
Si magistratus id scierint, ibis in crucem - Jeśli urzędnicy się o tym dowiedzą, to ibis na krzyżu
-
Qui senatus consilio saepe iuvit - Który z mężczyzny stał się radnym
-
"Ego" - unus ex servis narrabat - "primum in agris cum aliis servis laborabam" - 1) "Ja" - jedna z niewolnic mówi - "pierwszą na polu byłam, kiedy inna niewolnica zaczęła rodzić." 2) "Ja" - opowiadał jeden z niewolników - "najpierw pracowałem na polu z czosnkiem"
-
Aesculapio galli placent, aliis deis caprae - 1) Wnuczka rzeźbiarza z miłą twarzą kury lub kozy 2) Eskulapowi podobał się kogut, skrzydło mięsa sarny
-
Aliquando vir quidam in Aesopum lapides iaciebat - Pewnego razu mąż jeden z Ezopem leżał jak posąg kamienny
-
Denique mortuum simulans spiritum continuit - W końcu udając ducha otoczył nieboszczyków
-
Descende in pratum, quod tibi flores suaves praebebit - Schodzi w dół po trawie goleń, całując kwiaty
-
De Alexandro Magno et de agricola, asini domino callido - Aleksander Wielki i rolnik, bystre osły pana
-
Necari iube eum, qui tibi in oppidi porta primus occurret! - Zabijcie rozkazuję dobrze, gdyby flet w mieście drzwi najpierw zaatakował!
-
Asinus meus tibi primus occurrit, eum interficere debes - Osły nasze flet najpierw zaatakuje, dobrze zabijcie dłużnicy
-
Ei (exercitui) tribunus praeerat - 1) Biada poprzedza dowódcę 2) Biada trybunowi ludowemu 3) Ach, plemię idące naprzód!
-
Lupa Romulum Remumque aluit - Wilczyca wykarmiła Romulusa i Wiosło
-
Deus ex machina - Bunt maszyny
-
Ego - Jajko
-
Ad rem - Od rzeczy
-
Corpus delicti - Wspaniałe zwłoki
-
Aliquando puerperam ianitor invenit mammis propriis matrem alentem; mammas enim lacte plenas habebat. - 1) Kiedyś położny poznał położnicę z piersiami - właściwym matce znakiem, ale piersiami bez mleka, nie napełnionymi 2) Kiedyś odźwierny odkrył u położnicy piersi odpowiednie dla matki karmiącej 3) Raz wreszcie odźwierny odnajduje u owej dziewczyny piersi stale matkę żywiące 4) Niegdyś stróż tę młodą matkę spotkał, karmiącą matkę piersią osobistą
-
Vita beata - Zdrowa Beata
-
Eram tam beata - Byłam tam. Beata
-
Itaque dea... - Bogini Itaque... [matka Artemidy i Apollona]
-
Cura, ut valeas - Drób to potęga
-
Venit vir ignotus - Przyszedł wybaczony mężczyzna
-
Caesar ancoras solvere non potuit tempestate - Cezar nie mógł odpłynąć z powodu okresu
-
Deus mutat vitam agricolae - Bóg ucisza żywego rolnika
-
Sursum corda! - W górę ręce!
-
Puella mala - Dziewczynka szczęka
-
Parit ova, quanta anseres - Zjawia się tam wielka gęś
-
Unum hoc animal terrestre linguae usu caret - Tylko to zwierzę jest pozbawione znajomości ziemskiej mowy
-
Musculi conspexerunt leonem - Mięśnie dostrzegają lwa
-
Iuvenes (...) in rete tentum inciderunt - Młodzieńcy zostawili namiot na polanie
-
Curabam - Byłam kurą.
-
Ad eum - Do wody
-
Tecum - papier
-
Sine me - wina moja
-
Tango - Tańczę